ایران و جهان

جایگاه سلامت معنوی/آیا به نیاز معنوی بیماران کرونا توجه شده است؟

خبرگزاری مهر، گروه دین و آئین، سمانه نوری زاده قصری: در روزهای کرونایی بیمارستان‌ها شرایط ویژه‌ای دارند و تبدیل به پناهگاهی برای افرادی شده‌اند که از درد و رنج بیماری کرونا مستاصل شده‌اند. با گذشت نه ماه از شیوع ویروس کرونا و تکمیل ظرفیت بیمارستانها در ایام پیک بیماری و استیصالی که این ویروس منحوس به جان انسان‌ها انداخت، وجود یک تکیه گاه و یک منبع قدرت برای جنگیدن با این ویروس شرور احساس می‌شد. انسانی که در بستر بیماری افتاده است، فارغ از اینکه در گذشته چه اعتقاد و باورهایی داشته، نیازمند آرامش و سکون معنوی است. اما این موضوع تا چه اندازه در بیمارستان‌های ما مورد توجه مسئولان بیمارستانی، پزشکان جامعه قرآنی و مهم‌تر از آن مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار گرفته است؟ آیا تاکنون به این ابعاد از نیاز روحی و روانی بیماران کرونایی توجه شده است؟ بیمارستان‌ها تا چه میزان پذیرای اجرای فعالیت‌های قرآنی آرامش بخش برای بیماران و کادر درمان هستند؟

در یکی از بخش‌های بیمارستانی در تهران برای تغییر روحیه بیماران از بلندگوی بیمارستان آهنگ‌های شاد خوانندگان کشور پخش شد، فارغ از چند و چون این موسیقی و ارتباطش با روحیه بیماران آیا پخش سراسری آیات قرآن از قاریان خوش الحان در بخش‌های بیمارستان تا کنون رقم خورده است؟

جایگاه سلامت معنوی

گرایش به معنویت و خدا در نهاد انسان‌های گرایشی فطری است و بشر در مشکلات و سختی‌های زندگی دنیا، نهایتاً خود را محتاج خدا می‌داند. در ذات انسان‌ها عشق به خدا و احساس نیاز به خدا نهفته است. این احساس نیاز به عبودیت و رجوع به ذاتمان مواقع بیماری و درد بیشتر مشهود است.

حضور مکرر در بیمارستان‌ها به عنوان نیروی داوطلب، شنیده‌ها از پرستاران را پیرامون نیاز معنوی بیماران و تقاضا برای در اختیار قرار دادن قرآن تأیید می‌کرد. بیمارانی که از پرستاران تقاضای مصحف شریف را دارند و یا از آنها درخواست قرائت قرآن بر بالینشان را داشتند.

در یکی از این مراجعات به بیمارستان، یکی از بیماران مبتلا به کرونا مردی استرالیایی بود که نه غذا می‌خورد و نه حرفی می‌زد. به سختی می‌توانست فارسی حرف بزند و بفهمد و پرستارها ناچار با او به انگلیسی صحبت می‌کردند. او که چند روز از بستری شدنش می‌گذشت از پرستاران تقاضای مصحف قرآن و قرائت قرآن بر بالینش را داشت.

بیماری که حافظ قرآن بود

محدثه روحانی یکی از نیروهای داوطلب بیمارستان شهدای تجریش در خصوص تجربه اش در این خصوص می‌گوید: «یکی از بیمارها مردی جوان بود که در آی سی یو بستری شده بود. او حافظ قرآن بود و قرآنی نیز همیشه بالای سرش قرار داشت. من می‌دیدم که همراهانی که می آیند همان قرآن را برداشته و برایش می‌خوانند.

آیت الکرسی بخوان تا آرام بگیرم

نیروی داوطلب دیگری، با بیان اینکه قرآن کریم به آرامش و اطمینان قلبی بیماران کمک فراوانی می‌کند بیان کرد: «خانم میان‌سالی که در سی سی یو بستری شده بود در حالی که به دلیل شدت ضعف توان صحبت کردن نداشت، با دست اشاره کرد که پیشش بروم. تنفسش سخت بود و نفسش سنگین بالا می‌آمد و طول کشید تا بعد از چند بار تکرار متوجه شوم چه چیزی می‌خواهد. گفت برایم قرآن بخوان. آیه الکرسی بخوان. در دلم شروع کردم به زمزمه کردن که گفت نه بلند بخوان تا آرام بگیرم. با صدایی که به سختی از دو لایه ماسک و شیلد بیرون می‌آمد، در سی سی یو بلند شروع کردم به خواندن آیه الکرسی و حمد شفا و احساس می‌کردم فضای معنوی به وجود آمده از قرائت قرآن روی حال هر دوی ما تأثیر زیادی گذاشت».

در یکی از این مراجعه‌ها، پیرمرد هفتاد ساله‌ای را دیدم که قرآنی قدیمی بر روی رحلی بزرگ، کنار تختش بود. هرکس وارد اتاق او می‌شد، آن قرآن به چشمش می‌آمد. حاج آقا نوربخش که هنوز یک هفته نشده بود همسرش را به دلیل ویروس کرونا از دست داده بود، حالا خودش نیز بستری شده و به گفته پسرش تمام شب را به راز و نیاز و خواندن قرآن مشغول است.

دیدار با خانواده شهدای مدافع سلامت

روح‌الله محمدعلی‌نژاد که به تازگی عهده دار ریاست مرکز قرآن و عترت معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت شده است در گفتگو با خبرنگار مهر در همین خصوص گفت: امیدوارم بتوانیم با محوریت توسعه سلامت معنوی نقش کوچکی در نظام بهداشت سراسر کشور داشته باشیم. تمسک به آموزه‌ها قرآنی و ائمه معصومین (ع) همواره مایه آرامش و سکینه اضطراب‌ها بوده است و این امر در فرآیندها به اثبات رسیده که کاملاً مؤثر بوده است. لذا ما در این دوره خاص بیش از پیش در تلاشیم که زمینه‌های انس جامعه بهداشتی کشور با قرآن کریم را بیشتر فراهم کنیم.

علی نژاد با اشاره به برخی فعالیت‌های انجام شده، ادامه داد: مرکز قرآن و عترت در قالب گروه مشترک با بقیه نهادهای قرآنی حضور منظمی در منزل شهدای سلامت دارد و ضمن خسته نباشید به کادر درمان، قدردان خانواده‌های معظم شهدای سلامت نیز هستیم.

وی با تاکید بر اینکه در سطح تهران بیش از ۴۰ شهید مدافع سلامت داریم افزود: این اتفاق از هفته گذشته با همراهی تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) رقم خورده است و گروهی از فعالان قرآنی جامعه دانشگاهی و پزشکی و هیئتی از سوی آستان حضرت عبدالعظیم (ع) جهت قدردانی و گرامی داشت شهدای عزیز سلامت در منزل آنها حضور یافته‌اند.

مدیر مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت با اشاره به دیگر برنامه‌هایی که در دستور کار این مرکز قرار دارد، عنوان کرد: گروه‌های همخوانی و همسرایی به صورت نمادین و در بخشی از بیمارستان‌های سانتر کرونا اجرای زنده برنامه قرآنی داشته‌اند. وقتی یک گروه قرآنی در بخش کرونایی اجرای برنامه داشته باشد قطعاً حال و هوای آنها متفاوت خواهد بود. تلاوت قرآن و اجرای تواشیح و ابتهال های قرآنی به معنوی‌تر شدن فضا قطعاً کمک فراوانی می‌کند.

علی نژاد با بیان اینکه محدودیت‌ها اجرای برنامه‌ها را نیز سخت‌تر می‌کند افزود: این برنامه‌ها در سطح تهران تنها در بیمارستان‌های مسیح دانشوری و لبافی نژاد رقم خورده است. بخاطر محدودیت‌هایی که در این شرایط با آن مواجه بودیم طبیعتاً در زمان‌هایی خاص و محدود به اجرا در خواهد آمد.

اجرای قرآنی دانشجویان پزشکی در رسانه ملی

این فعال قرآنی ادامه داد: ما در حال تدارک ویژه برنامه‌ای به صورت همخوانی گروهی که توسط دانشجوهای جامعه قرآنی پزشکی اجرا می‌شود هستیم. این اتفاق در حال انجام شدن است و برنامه‌های مقدماتی آن نیز انجام شده است و بزودی شاهد اجرای قرآنی دانشجویان پزشکی در رسانه ملی خواهیم بود.

وی افزود: این برنامه در محیط بیمارستان‌ها نیز می‌تواند مؤثر باشد. قطعاً می‌توان با همکاری گروه‌های دانشجویی محصولاتی را تولید کنیم که از طریق رسانه به سمع و نظر بیماران و همراهانشان در بیمارستان‌ها برسد.

علی نژاد با اشاره به جشنواره قرآن و عترت وزارت بهداشت اعلام کرد: برنامه‌های مرسوم این مرکز ویژه کارکنان، اساتید و دانشجویان که با عنوان جشنواره قرآن و عترت برگزار می‌شود نیز در حال برگزاری است. امسال با یاد و نام سردار عزیز سپهبد حاج قاسم سلیمانی برگزار خواهد شد. چنین مسابقاتی بر سطح دانش کارکنان بهداشت و درمان پزشکی و اعضای هیأت علمی بی تأثیر نیست. مرحله نهایی این جشنواره اوایل دی ماه برگزار خواهد شد.

در همه بیمارستان‌ها امکان دسترسی به مصحف شریف قرآن فراهم نیست

علی نژاد عنوان کرد: در بیمارستان‌ها نمازخانه وجود دارد و تجهیز آنها بر عهده مرکز قرآن و عترت است و در واقع مصحف های شریف در آنجا تدارک دیده شده و دائماً نیز رصد می‌شود که جایی خلأ و ضعفی وجود دارد یا خیر. بالای سر بیمار نیز به صورت موردی در بعضی از بیمارستان‌ها این امکان فراهم شده است که در اتاق بیمار مصحف شریف قرار بگیرد اما در همه بیمارستان‌ها این امکان عملاً فراهم نبوده و نیست.

ارائه بسته‌های معنوی به بیماران در آینده‌ای نزدیک

علی نژاد پیرامون یکی دیگر برنامه‌های این مرکز که در حال اقدامات اولیه برای اجراست بیان کرد: برنامه‌ای که به اجرا نرسیده و در حال مقدمات آن هستیم تدارک بسته‌های معنوی برای بیماران است. بیمار زمانی که پذیرش می‌شود دمپایی و لباس و لوازمی به او داده می‌شود. علاوه بر آن در حال تدارک بسته‌هایی به عنوان مجموعه‌ای معنوی هستیم تا به بیمار بدو پذیرش و ورود هدیه شود. احکام بیمار داری، نگاه اسلام به بیمار، ادعیه و نکات معنوی از جمله مواردی است که در این بسته می‌تواند در اختیار خانواده‌ها قرار داده شود تا آرامش خاطر روانی آنها را تا حدی فراهم کند. این امر هنوز محقق نشده و امیدواریم بزودی و در آینده‌ای نزدیک شاهد تولید چنین بسته‌هایی باشیم.

فرهنگ جهاد و ایثار و کمک رسانی به دیگران جهادگران بروز رفتار قرآنی است

محمد مهدی بحر العلوم رئیس سابق مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت و معاون آموزشی مرکز قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص فضای قرآنی حاکم در بیمارستانها گفت: باید تعریف کنیم منظور ما از قرآن خود مصحف قرآن است یا تلاوت و صوت و یا فرهنگ و عملکرد قرآنی مدنظر است که هر کدام آنها ممکن است برداشت شود. به نظر می‌آید آرامشی که قرآن ایجاد می‌کند بیشترین تأثیر را داشته باشد، اگر ما قرآن را در صحنه عمل و روابط اجتماعی و بحران‌های خوشایند و ناخوشایند زندگی به کار ببریم. در تحقیقات هم بررسی شده است که صدای قرآن و صوت قرآن می‌تواند برای بیمار اثر مثبتی بگذارد.

وی با اشاره به رفتار قرآنی که امروز از سوی جهادگران در سطح بیمارستانها بروز داده شده است گفت: این فرهنگ جهاد و ایثار و کمک رسانی به دیگران مهمترین نوع بروز رفتار قرآنی در جامعه و بیمارستان‌ها است و تأثیرش خیلی روشن است.

مدیر سابق مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت عنوان کرد: در سختی درد و رنجی که در بیماری واقع می‌شود پرده‌های غفلت کنار می‌روند و انسان خودش را بیش از هر لحظه‌ای نزدیک و نیازمند به خدا می بیند. انسان بیمار تعاملش هم با خدا بیشتر می‌شود.

مرکز قرآن و عترت با الهام از آیات قرآن راه کارهایی را به جامعه معرفی کند

معاون آموزشی مرکز قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه با تاکید بر اینکه اهل قرآن باید در این زمان به اندازه توانشان در معنوی‌تر شدن فضای جامعه نقش داشته باشند، بیان کرد: اهل قرآن در این مواقع تکلیف خودشان را در این بحران‌های اجتماعی ادا کنند. مرکز قرآن و عترت با الهام از آیات قرآن می‌تواند راه کارهایی را به جامعه معرفی کند. در این مواقع در بیمارستان‌ها شرایط روانی و جو ترس و اضطراب حاکم است. دستگاه‌های دیگر قرآنی هم به همین ترتیب می‌توانند نقش آفرین باشند چرا که قرآن برنامه زندگی است.

وی ادامه داد: با مشارکت پزشکان و عوامل مؤمن بیمارستان‌ها و هم اندیشی با آنها می‌توان به نتیجه جامعی رسید و طرح و برنامه‌های جدید و جذابی را در دستور کار قرار داد تا اگر در دوباره در این شرایط بحرانی قرار گرفتیم بتوانیم اقدامات قابل توجهی را داشته باشیم.


منبع: مهر

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا